استدراجات قائلاستدراجات قائل یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای بیان فضایل، شمایل و نقاط قوت خطیب یا نقاط ضعف دشمن او به منظور آماده‌ساختن مخاطبان برای پذیرش مطلوبش است. ۱ - اقسام استدراجاتیک دسته از اعوان در خطابه، استدراجات است. استدراجات بر سه قسم است: ۱. استدراجات قائل؛ ۲. استدراجات قول؛ ۳. استدراجات مستمع. ۲ - توضیح اصطلاحاستدراجات قائل یا گوینده، ریزه‌کاری‌های فنی و حرفه‌ای است که گوینده ابراز می‌کند تا شنوندگان را برای قبول عقیده خود اقناع و آماده کند. این مسائل، مقدماتی دارد که گوینده، قبل از شروع خطابه باید آنها را بیان کند. ۳ - اقناع شنوندگانتحقق این مسئله به دو صورت ممکن است: ۱. اگر نزد شنوندگان معروف نباشد، باید جایگاه اجتماعی خود را به آنان بشناساند. این کار به دو صورت ممکن است: یا شخصاً خود را معرفی کند یا دیگری او را به حاضران معرفی کند؛ به این ترتیب که مقام علمی و موقعیت اجتماعی و شغلی او را به آگاهی همگان برسد. ۲. خطیب به گونه‌ای میان آنان ظاهر شود که باعث تصدیق، تایید و احترام اجتماع است. این عمل به چند طریق ممکن است؛ مانند: لباس و شکل ظاهری، حالت چهره، طرز نگاه، حرکات دستان و….همه این امور در دل حاضران اثر دارد. علامه حلی می‌گوید: آماده‌کردن شنونده در استدراجات یا به کمک گوینده است؛ مثل ذکر فضایل و شمایل او و عیبی که در دشمن اوست، زیرا وقتی گوینده به صداقت یا توانایی در اقناع و یا سایر فضایل مشهور باشد و دشمن او به ضد این صفات شهرت یافته باشد، این امر در موفقیت او (تصدیق سخن او از جانب شنوندگان) مفید است. [۱]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۴۶.
۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «استدراجات قائل»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۳۰. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|